8ο Δημοτικό Σχολείο Ελευθερίου Κορδελιού

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Παλικάρια χορός το πάτημά σας
όσο μια γη φεγγοβολά μπροστά σας
του ονείρου η γη,
το ηλύσιο περβόλι, χορός ή με τη λύρα
ή με το βόλι
πάντα χορός ο δρόμος των Ελλήνων...
....... Κωστής Παλαμάς

Των Ποντίων τα παιδία
σύρνε μάναν το χορόν
τα ποδάρια κρούνε σο χώμα
και η ψήν σον ουρανόν...
Και η λύρα παίρν' φωτία
σο καινούρια γενεάν
τ' μετέρ' οι γεροντάδες
έχ'νε το κεφάλ' ψηλά...
....Ποντιακό τραγούδι

Ο Πόντος ήταν μία από τις πλουσιότερες ελληνικές περιοχές σε χορούς και τραγούδια. Κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού μας προγράμματος μπορέσαμε και βρήκαμε 62 χορούς καθώς και πολλές από τις τοπικές παραλλαγές τους. Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν και άλλοι που δεν έχουν καταγραφεί. Ο μεγάλος αριθμός των χορών οφείλεται κύρια στο ανάγλυφο του εδάφους, που δεν βοηθούσε τη συχνή επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων περιοχών. Οι χοροί του Πόντου είναι κυκλικοί, εκτός από τον "Κοτσαγκέλ". Δεν υπάρχει κορυφαίος, όπως ακριβώς και στους αρχαίους κυκλικούς χορούς, ενώ όταν χόρευαν πολλά άτομα, μπορούσαν να σχηματίσουν ομόκεντρους κύκλους. Πολλές φορές ο χορός στήνονταν αυθόρμητα χωρίς ιδιαίτερη αιτία, με μοναδική προϋπόθεση την παρουσία μουσικού και την ψυχική διάθεση...

Οι πιο συνηθισμένοι παραδοσιακοί χοροί των Ποντίων είναι :
Από παν και κα : Χορός της περιοχής Ματσούκας Τραπεζούντας που χορεύονταν επιτόπια με μικρά πηδηχτά βήματα, με πιάσιμο από τη μέση.
Διπάτ ή Γιαβαστόν ή Κοδεσπινιακόν (χορός της οικοδέσποινας) ή Ομάλ Τραπεζούντας: Χορός από την περιοχή της Τραπεζούντας. Πήρε το όνομά του από τα δύο επιτόπια πατήματα.
Κότς: Χορευότανε σχεδόν σε όλο τον Πόντο με παραλλαγές στο κράτημα των χεριών. Στον Ανατολικό Πόντο κρατιότανε από τις παλάμες ενώ στο Δυτικό από τους ώμους όπως το Κότσαρι.
Κοτσαγκέλ: Χορευότανε στο τέλος της γαμήλιας διασκέδασης. Μ' αυτόν τον χορό αποχωρούσαν οι καλεσμένοι για τα σπίτια τους. Ο πρώτος κρατάει το μαντήλι.
Κότσαρι: Χορός της περιοχής Καρς, που οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους.

Ομάλ Κερασούντας ή Λάχανα ή Κοτσικτόν ομάλ ή Εμπροπίς ή Τσαραχότ ή Φουλούρ ή Αργολαβάς: Χορευότανε σε μικρές παραλλαγές σε όλες σχεδόν τις περιοχές του Πόντου, όπου του δίνανε και ανάλογη ονομασία. Στην Ελλάδα πήρε το όνομα από το τραγούδι "Λάχανα πουλί μ' λάχανα".
Λετσίνα: Χορός της περιοχής Καρς.
Λέτσι: Χορός της περιοχής Καρς. Παραλλαγή της Λετσίνας σε αργό ρυθμό.
Μωμογέρια: Υπάρχουν σε διάφορες παραλλαγές ακόμη και σαν θεατρικές παραστάσεις με Αριστοφανικό διάλογο (λαϊκά δρώμενα).
Σέρρα: Ο ωραιότερος και διασημότερος χορός. Πήρε την ονομασία του από τον ποταμό Σέρρα. Υπάρχει σε διαφορετικές μορφές ανάλογα με την περιοχή.
Σερανίτσα ή Χαιρεανίτσα ή Εικοσιένα ή Αρμενίτσα: Χορός του Νοτιοανατολικού Πόντου. Πήρε το όνομά του από την περιοχή Χεροίανα της Αργυρούπολης, όπου χορεύονταν.
Τικ ( διπλόν ) ή τικ σο γόνατον: Χορός που χορευόταν σε όλο σχεδόν τον Πόντο με δέκα (10) βήματα.
Τικ ( Τρομαχτόν): Χορευόταν ιδιαίτερα στα Κοτύωρα και στο Καρς.
Τρυγώνα: Χορευόταν σε παραλλαγές σε διάφορες περιοχές του Πόντου. Πήρε το όνομά του από τον στίχο: "Ακεί πέραν σ' ορμανόπον η Τρυγώνα η Κορώνα".